Create post
Prose

Габрыэль Гарсія Маркес. Адзін з тых дзён

Odd Nerdrum, The Dentures, 1983

Odd Nerdrum, The Dentures, 1983

Панядзелак заняўся прахалодны, але без дажду. Дон Аўрэліа Эсковар, дантыст бяз тытула й любіцель пачынаць дзень разам з сонцам, адкрыў свой кабінэт у шэсьць. Ён дастаў зь вітрыны ўстаўную ськівіцу, яшчэ не пазбаўленую гіпсавай формы, і расклаў на стале інструмэнты ад вялікага да маленькага, як для выставы. Апрануты ён быў у паласатую кашулю без каўняра, зашпіленую зьверху пазалочаным гузікам, і штаны на падцяжках. Хударлявы й нягнуткі, ён меў вочы, позірк якіх часта падаваўся людзям недарэчным, як позірк глухіх.

Скончыўшы з рэчамі на стале, ён падкаціў бор да круцячагася крэсла й сеў тачыць ськівіцу. Выглядала так, нібы ён працуе ня думаючы, але работа яго, ў любым выпадку, была руплівай. Ён не пераставаў круціць пэдалі бора нават тады, калі той быў яму непатрэбны.

Пасьля васьмі ён перапыніўся, каб паглядзець праз вакно на неба, і ўбачыў двух задуменных грыфаў, якія лавілі сонца на вільчыку суседняга дома. Дон Аўрэліа Эсковар вярнуўся да працы з думкай аб тым, што пасьля абеду пойдзе дождж. З задуменьня яго выдраў крыклівы голас адзінаццацігадовага сына.

— Тату.

— Што.

— Прыйшоў алькальд, хоча, каб ты выдраў яму зуб.

— Скажы, што мяне няма.

Ён выцягнуў у руках залаты зуб, паліроўкай якога займаўся ў той момант, і паўзакрытымі вачыма агледзеў яго. З залы чаканьня зноў пачуўся крык сына.

— Кажа, ведае, што ты на месцы, бо чуе цябе.

Дантыст працягваў ацэньваць зуб. Толькі знайшоўшы працу скончанай ды адклаўшы зуб, уздыхнуў:

— Ужо лепей.

Вярнуўся да бора. З каробкі, дзе захоўваў адкладзенае на пасьля, дастаў дэталі яшчэ не сабранага пратэза й узяўся паліраваць іх.

— Тату.

— Што.

Ён яшчэ захоўваў выгляд абыякавасьці.

— Кажа, калі ня выдзераш яму зуб, застрэліць.

Нясьпешна, рухаючыся надзвычай спакойна, дон Аўрэліа Эсковар спыніў пэдалі бора, адсунуў яго ад крэсла й цалкам выцягнуў ніжнюю шуфляду стала. Унутры ляжаў рэвальвэр.

— Добра, — нарэсьце прамовіў ён, — скажы, хай заходзіць і страляе.

Ён павярнуўся на крэсьле тварам да дзьвярэй і паклаў руку на край шуфляды. На парозе зьявіўся алькальд. Яго левая шчака была паголеная, але другая, распухлая, запаленая болем, мела пяцідзённую шчэць. Дантыст ўбачыў у патухлых вачах многія ночы адчаю. Ён засунуў шуфляду кончыкамі пальцаў й мякка сказаў:

— Сядайце.

— Добры дзень, — прамармытаў алькальд.

— Добры, — адказаў яму дантыст.

Пакуль кіпяціліся інструмэнты, алькальд паклаў галаву на сьпінку сядзеньня й адчуў палёгку. Ён удыхаў холад. Кабінэт быў бедны: старое драўлянае крэсла, пэдальны бор і вітрына з глінянымі ручкамі. Насупраць крэсла — акно, да ўзроўню чалавечага росту заслоненае тканкавай перагародкай. Адчуўшы набліжэньне дантыста, алькальд упёрся нагамі ў падлогу й адкрыў рот.

Дон Аўрэліа Эсковар павярнуў яго твар да сьвятла. Скончыўшы аглядаць хворы зуб, асцярожным ціскам пальцаў накіраваў ськівіцу алькальда ў зручнае для сябе становішча.

— Мусім рабіць без анэстэзіі.

— Чаму?

— Таму, што ў вас абсцэс.

Алькальд зазірнуў яму ў вочы.

— Ну, добра, — пагадзіўся ён і паспрабаваў усьміхнуцца. Дантыст не адказаў яму тым жа. Ён перанёс на стол патэльню са стэрыльнымі інструмэнтамі і, ўсё яшчэ не спяшаючыся, дастаў іх з вады халодным пінцэтам. Затым пасунуў мыском бота плявальніцу й пайшоў да рукамыйніка. Усё гэты без аніводнага позірку ў бок алькальда. Алькальд жа ня выпусьціў яго з поля зроку ні на імгненьне.

Хвароба была ў ніжнім зубе мудрасьці. Дантыст расставіў ногі для ўстойлівасьці й націснуў на зуб гарачымі шчыпцамі. Алькальд сьціснуў падлакотнікі, вызваліў з ног усю сілу й адчуў ледзяную пустэчу ў нырках, але зь яго ня вырваўся ні ўздых. Дантыст толькі паварушыў пясьцю й бяз злобы, хутчэй са зьедлівай пяшчотай, прамовіў:

— Сёньня, спадару, вы плаціце нам за дваццаць нашых забітых.

Алькальд адчуў хруст костак у ськівіцы, і яго вочы напоўніліся сьлязьмі. Але ён і не ўздыхнуў, пакуль не адчуў, што зуб выходзіць. І тады ён праз сьлёзы убачыў яго. Неўражальны выгляд зуба быў такім несуадносным з вытрыманым болем, што не атрымлівалася й ўсьвядоміць пакуту пяці папярэдніх начэй. Па целе алькальда, сагнутым над плявальніцай, бег пот. Задыхаючыся, ён расшпільваў кіцель і ўсьляпую шукаў хустку ў кішэні штаноў. Дантыст падаў яму чыстую анучу.

— Вытрыце сьлёзы.

І алькальд выцер. Яго трэсла. Пакуль дантыст мыў рукі, ён ўбачыў працятую трэшчынамі столь і пыльную павуціну з павуковай кладкай ды мёртвымі насякомымі. Дантыст вярнуўся, абціраючы рукі.

— Цяпер адпачывайце, — сказаў ён, — і палашчыце рот салёнай вадой.

Алькальд разьвітаўся пагардлівым вайсковым салютам і накіраваўся да дзьвярэй, разьмінаючы ногі, без аніякай увагі расшпіленаму кіцелю.

— Дашліце рахунак, — кінуў ён.

— Вам ці ў муніцыпалітэт?

Алькальд не азірнуўся. Ён закрыў дзьверы й празь іх мэталічную сетку прамовіў:

— Гэта адно й тое ж.

Subscribe to our channel in Telegram to read the best materials of the platform and be aware of everything that happens on syg.ma

Author

Building solidarity beyond borders. Everybody can contribute

Syg.ma is a community-run multilingual media platform and translocal archive.
Since 2014, researchers, artists, collectives, and cultural institutions have been publishing their work here

About